Tìm hiểu dịch vụ quá cảnh hàng hóa là gì trong Logistic

Dịch vụ quá cảnh hàng hóa đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, giúp hàng hóa lưu thông hiệu quả qua nhiều quốc gia mà không cần thủ tục nhập khẩu phức tạp. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, việc hiểu đúng và rõ về dịch vụ này là điều cần thiết đối với bất kỳ doanh nghiệp xuất nhập khẩu nào. Trong bài viết này Hiệp Phước Express sẽ giúp bạn nắm bắt kiến thức từ A đến Z về quá cảnh hàng hóa.

Dịch vụ quá cảnh hàng hóa là gì

Dịch vụ quá cảnh hàng hóa (tiếng Anh: Transit) là hình thức vận chuyển hàng hóa đi qua lãnh thổ của một quốc gia trung gian, mà không tiêu thụ hoặc làm thủ tục nhập khẩu chính thức tại quốc gia đó, nhằm tiếp tục di chuyển đến quốc gia nhập khẩu cuối cùng. Quá cảnh hàng hóa áp dụng di chuyển bằng đường bộ, đường biển, đường sắt hoặc vận tải kết hợp đa phương thức.

Đặc điểm nổi bật:

• Hàng hóa không thay đổi mục đích thương mại khi đi qua quốc gia quá cảnh.
• Không cần nộp thuế nhập khẩu, tuy nhiên vẫn phải tuân thủ quy định của hải quan nước quá cảnh.
• Có thể lưu kho tạm thời tại kho ngoại quan, cảng biển, sân bay hoặc khu vực cửa khẩu.
• Thường áp dụng trong tuyến vận chuyển quốc tế nối liền nhiều quốc gia, ví dụ: Trung Quốc → Việt Nam (quá cảnh) → Campuchia, hoặc Lào, hoặc Thái Lan.

Phân biệt quá cảnh với xuất khẩu và nhập khẩu:

Tiêu chí	Xuất khẩu	Nhập khẩu	Quá cảnh
Mục đích	Bán hàng ra nước ngoài	Mua hàng từ nước ngoài	Vận chuyển qua quốc gia trung gian
Thủ tục hải quan	Có	Có	Có (đơn giản hơn)
Nộp thuế	Có	Có	Không (trừ khi có phát sinh)
Tiêu thụ hàng hóa	Có	Có	Không

Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa các hình thức này sẽ giúp doanh nghiệp lựa chọn giải pháp vận chuyển phù hợp, tối ưu chi phí và thời gian trong thương mại quốc tế. Như đã đề cập, hình thức quá cảnh thường hay di chuyển bằng hình thức gửi hàng đa phương thức, nếu bạn muốn tìm hiểu rõ hơn thì hãy tham khảo bài viết chứng từ vận chuyển đa phương thức của Hiệp Phước Express.

Lợi ích của việc sử dụng dịch vụ quá cảnh hàng hóa

Cùng Hiệp Phước Express xem xét những lợi ích của việc quá cảnh hàng hóa:

Tiết kiệm thời gian và chi phí

Dịch vụ quá cảnh hàng hóa giúp rút ngắn thời gian vận chuyển bằng cách tối ưu hóa tuyến đường di chuyển. Thay vì đi đường vòng hoặc qua nhiều điểm trung chuyển, hàng hóa được đi theo lộ trình ngắn nhất, tiết kiệm chi phí nhiên liệu, bến bãi và giảm thiểu rủi ro chậm trễ. Đặc biệt, trong nhiều trường hợp, doanh nghiệp còn tiết kiệm được thuế nhập khẩu do hàng không tiêu thụ tại nước quá cảnh.

Đảm bảo an toàn cho hàng hóa

Hàng hóa quá cảnh thường được giám sát nghiêm ngặt bởi cơ quan hải quan và có thể được lưu giữ tại kho ngoại quan, cảng trung chuyển hoặc khu vực hải quan kiểm soát. Việc này giúp đảm bảo an ninh, tránh mất mát, thất lạc hoặc xâm phạm hàng hóa.

Các công ty logistics uy tín như Hiệp Phước Express cũng thường cung cấp bảo hiểm hàng hóa và quản lý hàng hóa quá cảnh kỹ lưỡng xuyên suốt hành trình.

Tận dụng lợi thế về vị trí địa lý

Việt Nam nằm ở vị trí chiến lược tại khu vực Đông Nam Á, giáp ranh với Trung Quốc, Lào, Campuchia và gần nhiều tuyến hàng hải quốc tế. Việc tận dụng dịch vụ quá cảnh qua Việt Nam giúp hàng hóa từ các nước như Trung Quốc, Thái Lan, Singapore,… dễ dàng kết nối với các thị trường lân cận, đặc biệt là khi sử dụng mô hình vận tải đa phương thức.

Quy trình quá cảnh hàng hóa chi tiết

Dưới đây là quy trình hàng hóa quá cảnh tại Việt Nam thường thấy:

• Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ: Doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ cần thiết để làm thủ tục quá cảnh, bao gồm: Hợp đồng mua bán (Sales Contract); Hóa đơn thương mại (Commercial Invoice); Phiếu đóng gói (Packing List); Vận đơn; Giấy phép quá cảnh (nếu hàng hóa thuộc diện quản lý đặc biệt).
• Bước 2: Đăng ký tờ khai hải quan quá cảnh: Doanh nghiệp khai báo thông tin hàng hóa, tuyến đường dự kiến vận chuyển, thời gian dự kiến quá cảnh,… trên hệ thống hải quan điện tử Việt Nam (VNACCS/VCIS).
• Bước 3: Kiểm tra hàng hóa (nếu có): Cơ quan hải quan có quyền kiểm tra thực tế hàng hóa nếu thấy cần thiết để đảm bảo không có hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, hoặc vận chuyển hàng cấm.
• Bước 4: Vận chuyển hàng hóa: Hàng hóa được vận chuyển theo tuyến đường đã đăng ký và phải tuân thủ đúng thời gian, hành trình và phương tiện đã được cấp phép. Trong quá trình vận chuyển, doanh nghiệp cần giữ liên lạc thường xuyên với bên vận tải và hải quan để xử lý kịp thời nếu có sự cố phát sinh.
• Bước 5: Xác nhận hoàn thành thủ tục quá cảnh: Khi hàng hóa rời khỏi lãnh thổ Việt Nam (tại cửa khẩu biên giới hoặc cảng xuất), doanh nghiệp cần nộp hồ sơ xác nhận hoàn tất thủ tục quá cảnh để hải quan đóng tờ khai, kết thúc hành trình.

Quy định pháp luật về quá cảnh hàng hóa tại Việt Nam

Dưới đây là những văn bản hoặc quy định về việc quá cảnh hàng hóa tại Việt Nam:

Luật Hải quan
Đây là nền tảng pháp lý chính quy định các hoạt động liên quan đến xuất nhập khẩu, trong đó bao gồm cả quá cảnh hàng hóa. Luật Hải quan quy định rõ:

• Nguyên tắc quản lý hải quan đối với hàng hóa quá cảnh.
• Quyền và nghĩa vụ của người khai hải quan, người kinh doanh dịch vụ logistics.
• Cơ chế kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm trong quá trình quá cảnh hàng hóa. => Luật Hải quan hiện hành là Luật số 54/2014/QH13, có hiệu lực từ 01/01/2015.

Thông tư 39/2018/TT-BTC

Thông tư này hướng dẫn chi tiết về:

• Thủ tục hải quan áp dụng cho hàng hóa quá cảnh.
• Quy định kiểm tra, giám sát hải quan đối với hàng hóa không tiêu dùng trong lãnh thổ Việt Nam.
• Các khoản thuế, lệ phí liên quan đến hàng hóa quá cảnh (nếu có), bao gồm quản lý thuế, miễn/giảm thuế theo quy định pháp luật.
• Cách xử lý với các trường hợp vi phạm quy định về hàng hóa quá cảnh.

Các văn bản pháp luật khác liên quan

Ngoài ra, việc quá cảnh hàng hóa phải tuân thủ những quy định sau:

• Nghị định 08/2015/NĐ-CP, được sửa đổi bởi Nghị định 59/2018/NĐ-CP, quy định chi tiết về thủ tục hải quan và kiểm tra giám sát hải quan.
• Hiệp định vận tải đường bộ giữa Việt Nam với các nước láng giềng (Lào, Campuchia, Trung Quốc) cũng có các điều khoản liên quan đến hàng hóa quá cảnh.
• Công ước quốc tế về vận tải, nếu hàng hóa quá cảnh có yếu tố nước ngoài (ví dụ: theo Incoterms® 2020).

Chi phí của dịch vụ quá cảnh hàng hóa

Chi phí quá cảnh hàng hóa không cố định mà bao gồm nhiều khoản chi khác nhau như:

• Phí vận chuyển nội địa (trong lãnh thổ nước quá cảnh)
• Phí làm thủ tục hải quan: bao gồm công khai báo hải quan, kiểm hóa (nếu có)
• Phí lưu kho, bãi: áp dụng nếu hàng hóa phải tạm dừng tại cảng, kho ngoại quan
• Phí bảo hiểm hàng hóa (tùy vào lựa chọn của doanh nghiệp)
• Chi phí phát sinh khác: chi phí giám sát, hộ tống (với hàng đặc biệt), phí lưu container, phí dịch vụ của bên thứ ba…

Cách tính chi phí dịch vụ quá cảnh hàng hóa

Chi phí quá cảnh phụ thuộc vào:

• Loại hàng hóa: Hàng nguy hiểm, hàng có điều kiện thường có chi phí cao hơn do yêu cầu bảo quản, giám sát nghiêm ngặt.
• Tuyến đường vận chuyển: Tuyến đường xa, phức tạp hoặc qua nhiều cửa khẩu sẽ tốn nhiều chi phí hơn.
• Thời gian lưu hàng: Càng lưu lâu, chi phí kho bãi càng cao.
• Khối lượng và trọng lượng hàng: ảnh hưởng đến chi phí vận chuyển và container.

Do đó, hầu hết các công ty logistics sẽ báo giá theo từng lô hàng, thay vì có bảng giá cố định.

Cách tối ưu hóa chi phí

Để tiết kiệm chi phí quá cảnh hàng hóa, doanh nghiệp nên:

• Lên kế hoạch vận chuyển sớm, tránh thời gian cao điểm (như cận Tết, mùa vụ).
• Chọn tuyến đường tối ưu, hạn chế quá nhiều điểm dừng trung gian.
• Kết hợp hàng (consolidation) nếu lượng hàng nhỏ, giảm chi phí container và vận chuyển.
• Đàm phán giá với nhà vận chuyển hoặc sử dụng dịch vụ trọn gói từ những công ty logistics uy tín như Hiệp Phước Express.
• Chuẩn bị hồ sơ chính xác, hạn chế phát sinh chi phí do sai sót khi làm thủ tục.

Câu hỏi thường gặp về dịch vụ quá cảnh hàng hóa FAQ

Hàng hóa quá cảnh có phải chịu thuế không?
Thông thường, hàng hóa quá cảnh không phải chịu thuế nhập khẩu tại quốc gia trung gian, bởi vì hàng hóa không tiêu dùng trong nước đó. Tuy nhiên, doanh nghiệp vẫn có thể phải trả:

• Phí hải quan, giám sát
• Phí lưu kho, bãi, vận chuyển nội địa
• Các loại phí dịch vụ logistics nếu sử dụng bên thứ ba

Tại Việt Nam, theo Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu 2016, hàng hóa quá cảnh đúng quy định được miễn thuế nhập khẩu.

Cần những giấy tờ gì để làm thủ tục quá cảnh hàng hóa?
Một số giấy tờ cơ bản cần có khi làm thủ tục quá cảnh hàng hóa bao gồm:

• Hợp đồng thương mại hoặc đơn đặt hàng
• Hóa đơn thương mại (Commercial Invoice)
• Phiếu đóng gói (Packing List)
• Vận đơn (Bill of Lading)
• Giấy phép quá cảnh (nếu hàng hóa thuộc diện quản lý đặc biệt)
• Tờ khai hải quan quá cảnh
• Giấy giới thiệu hoặc ủy quyền (trường hợp sử dụng dịch vụ)

Tùy vào tuyến đường, loại hàng và quy định của nước trung gian mà có thể yêu cầu thêm giấy tờ chuyên ngành.

Dịch vụ quá cảnh hàng hóa đóng vai trò thiết yếu trong hoạt động logistics và chuỗi cung ứng toàn cầu. Việc nắm rõ khái niệm, quy trình, chi phí và quy định pháp luật sẽ giúp doanh nghiệp thực hiện quá trình quá cảnh nhanh chóng, an toàn và tiết kiệm. Nếu bạn đang cần hỗ trợ tư vấn, báo giá hoặc sử dụng dịch vụ vận chuyển hàng hóa quá cảnh uy tín, hãy liên hệ ngay với Hiệp Phước Express.