Các hình thức nhập khẩu

Các hình thức nhập khẩu đóng vai trò vô cùng quan trọng trong nền kinh tế, đặc biệt là trong ngành hàng Logistic XNK. Việc lựa chọn đúng hình thức nhập khẩu không chỉ giúp tối ưu chi phí, thời gian mà còn đảm bảo hiệu quả trong kiểm soát chất lượng hàng hóa. Bài viết dưới đây, Hiệp Phước Express sẽ giúp bạn hiểu rõ ưu nhược điểm của từng hình thức nhập hàng phổ biến hiện nay tại Việt Nam.

Các hình thức nhập khẩu phổ biến hiện nay

Hiện nay tại Việt Nam, doanh nghiệp có thể thực hiện hoạt động nhập khẩu theo nhiều hình thức khác nhau, tùy thuộc vào mô hình kinh doanh, quy mô, nguồn lực và loại hàng hóa. Dưới đây là các hình thức chính:

Nhập khẩu bằng hình thức trực tiếp

Nhập khẩu trực tiếp là hình thức doanh nghiệp tự mình thực hiện toàn bộ quy trình nhập khẩu, từ tìm kiếm nhà cung cấp, ký kết hợp đồng mua bán quốc tế, làm thủ tục hải quan đến nhận hàng.

Ưu điểm:

• Chủ động kiểm soát chất lượng, thời gian và chi phí.
• Không mất phí trung gian hay phí dịch vụ ủy thác.
• Xây dựng được mối quan hệ trực tiếp với nhà cung cấp quốc tế.

Nhược điểm:

• Doanh nghiệp phải có đội ngũ am hiểu nghiệp vụ xuất nhập khẩu, tiếng Anh thương mại và pháp luật quốc tế.
• Có thể gặp rủi ro nếu thiếu kinh nghiệm trong đàm phán, vận chuyển, làm việc với hải quan, ngân hàng.

Nhập khẩu hình thức gián tiếp phù hợp các doanh nghiệp lớn, có phòng xuất nhập khẩu riêng, các doanh nghiệp đã có kinh nghiệm, cần nhập khẩu định kỳ, số lượng lớn.

Nhập khẩu theo hình thức ủy thác

Nhập khẩu ủy thác là hình thức doanh nghiệp thuê một đơn vị khác (gọi là công ty ủy thác nhập khẩu) thay mặt thực hiện toàn bộ quy trình nhập khẩu.

Ưu điểm:

• Không cần trực tiếp làm thủ tục hải quan, giấy tờ pháp lý.
• Tận dụng kinh nghiệm, mối quan hệ và dịch vụ trọn gói của công ty ủy thác.
• Giảm rủi ro liên quan đến pháp lý, vận chuyển quốc tế.

Nhược điểm:

• Phát sinh chi phí ủy thác (thường tính theo phần trăm giá trị hợp đồng).
• Phụ thuộc vào năng lực, uy tín và cam kết của bên ủy thác.

Nhập khẩu dạng ủy thác phù hợp với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, hoặc với doanh nghiệp chưa có nhiều kinh nghiệm, chỉ nhập khẩu theo đơn hàng nhỏ hoặc không thường xuyên.

Nhập khẩu gián tiếp thông qua trung gian

Nhập khẩu gián tiếp là dạng nhập khẩu mua hàng từ các nhà phân phối hoặc các đại lý trong nước – những đơn vị đã trực tiếp nhập khẩu hàng hóa trước đó.

Ưu điểm:

• Thủ tục đơn giản, không cần tham gia vào quy trình nhập khẩu.
• Hạn chế rủi ro liên quan đến logistics và pháp lý.

Nhược điểm:

• Giá thành thường cao hơn, do đã qua ít nhất một khâu trung gian.
• Doanh nghiệp khó kiểm soát được nguồn gốc và chất lượng hàng hóa.
• Hạn chế đàm phán trực tiếp với nhà sản xuất nước ngoài.

Nhập khẩu hình thức gián tiếp sẽ phù hợp với các doanh nghiệp nhỏ, nhập khẩu không thường xuyên. Các đơn vị kinh doanh bán lẻ, thương mại hàng tiêu dùng.

Các hình thức nhập khẩu khác tại Việt Nam

Ngoài các phương thức nhập khẩu kể trên, pháp luật Việt Nam còn cho phép nhiều hình thức nhập khẩu khác trong một số tình huống đặc thù:

• Nhập khẩu tại chỗ: Là hình thức mà người mua trong nước ký hợp đồng mua hàng với bên nước ngoài, nhưng hàng hóa lại được giao ngay tại lãnh thổ Việt Nam (do đã được gia công/ sản xuất sẵn trong nước theo chỉ định). Hình thức này sẽ phù hợp với hoạt động gia công, chế xuất, chuyển nhượng giữa các doanh nghiệp FDI.
• Nhập khẩu để sản xuất xuất khẩu: đây là hình thức mà doanh nghiệp sẽ nhập khẩu nguyên vật liệu, linh kiện để sản xuất ra sản phẩm hoàn chỉnh, và sau đó xuất khẩu ra nước ngoài. Cách nhập khẩu này sẽ giúp doanh nghiệp mua hàng hưởng ưu đãi thuế nếu đảm bảo quy định hoàn thuế, định mức tiêu hao…
• Nhập khẩu hóa hàng gia công: Doanh nghiệp Việt Nam nhập nguyên vật liệu theo hợp đồng gia công với đối tác nước ngoài, sản xuất sản phẩm rồi xuất trả. Hình thức nhập khẩu này sẽ phù hợp với các ngành may mặc, da giày, điện tử,…

So sánh chi tiết các hình thức nhập khẩu phổ biến

Để lựa chọn các hình thức nhập khẩu hàng hóa phù hợp thì doanh nghiệp sẽ phải cân nhắc nhiều yếu tố như chi phí, kinh nghiệm, mức độ kiểm soát và thủ tục liên quan. Dưới đây là bảng so sánh chi tiết các hình thức nhập khẩu phổ biến tại Việt Nam.

Tiêu chí	Nhập khẩu Trực tiếp	Nhập khẩu Ủy thác	Nhập khẩu Gián tiếp
Chi phí	Thấp hơn nếu tự thực hiện tốt	Phí ủy thác cao hơn do thuê đơn vị trung gian	Giá cao hơn do qua nhiều khâu trung gian
Mức độ kiểm soát	Cao (tự làm chủ mọi quy trình)	Trung bình (phụ thuộc vào công ty ủy thác)	Thấp (phụ thuộc vào nhà phân phối, khó kiểm soát chất lượng)
Yêu cầu kinh nghiệm	Cao (cần hiểu biết chuyên môn, pháp lý, thị trường quốc tế)	Trung bình (ít yêu cầu chuyên môn)	Thấp (không cần kinh nghiệm xuất nhập khẩu)
Thủ tục pháp lý	Phức tạp, phải tự xử lý toàn bộ thủ tục	Đơn giản, đã có công ty ủy thác hỗ trợ	Gần như không cần làm thủ tục nhập khẩu
Rủi ro	Cao nếu thiếu kinh nghiệm	Thấp hơn, rủi ro phụ thuộc vào độ uy tín của bên ủy thác	Thấp về mặt pháp lý, nhưng rủi ro về chất lượng hàng hóa
Phù hợp với	Doanh nghiệp lớn, có bộ phận XNK riêng	Doanh nghiệp SME, startup, ít kinh nghiệm XNK	Cá nhân, hộ kinh doanh nhỏ, mua hàng nhỏ lẻ

Việc lựa chọn hình thức nhập khẩu đúng đắn sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, tối ưu chi phí và hạn chế rủi ro không đáng có. Nếu bạn đang băn khoăn chưa biết nên chọn phương án nào, hãy liên hệ Hiệp Phước Express. Chúng tôi có dịch vụ nhập khẩu hàng hóa trọn gói khai báo thủ tục hải quan cho mọi đối tác khách hàng.

Quy trình thực hiện từng hình thức nhập khẩu hàng hóa

Dưới đây là các bước quy trình chi tiết về 2 hình thức nhập khẩu hàng hóa phổ biến ở Việt Nam.

Chi tiết quy trình nhập khẩu hàng hóa trực tiếp

• Bước 1: Nghiên cứu thị trường, tìm nhà cung cấp nước ngoài.
• Bước 2: Đàm phán và ký kết hợp đồng mua bán quốc tế.
• Bước 3: Mở L/C hoặc thanh toán TT (nếu có).
• Bước 4: Nhận chứng từ từ nhà cung cấp.
• Bước 5: Làm thủ tục hải quan nhập khẩu.
• Bước 6: Vận chuyển hàng về kho, kiểm tra và nhập kho.

Các bước quy trình nhập khẩu hàng hóa ủy thác

• Bước 1: Ký hợp đồng ủy thác nhập khẩu với công ty dịch vụ.
• Bước 2: Cung cấp thông tin sản phẩm và yêu cầu nhập khẩu.
• Bước 3: Bên ủy thác thực hiện các bước đàm phán, ký hợp đồng với nhà cung cấp nước ngoài.
• Bước 4: Theo dõi tiến độ và thanh toán theo thỏa thuận.
• Bước 5: Nhận hàng, kiểm tra và nhập kho.

Những lưu ý khi quyết định lựa chọn hình thức nhập khẩu

Dưới đây là một số yếu tố cần lưu ý khi chọn các hình thức nhập hàng:

• Xét về quy mô doanh nghiệp: Doanh nghiệp nhỏ nên ưu tiên nhập khẩu gián tiếp hoặc ủy thác để giảm thiểu rủi ro và thủ tục phức tạp.
• Xét về nguồn lực tài chính: Hình thức nhập hàng trực tiếp sẽ phù hợp nếu doanh nghiệp có khả năng tài chính tốt, có thể tự xoay vốn nhập hàng lớn.
• Xét về kinh nghiệm nhập hàng: Nhập khẩu trực tiếp yêu cầu am hiểu thủ tục hải quan, thanh toán quốc tế, Incoterms… nếu không thì bạn sẽ gặp khó khăn khi khai báo thủ tục.
• Xét về loại hàng hóa nhập khẩu: Nếu bạn nhập hàng giá trị cao thì nên nhập trực tiếp để kiểm soát chất lượng. Còn nếu nhập hàng thông dụng có thể nhập qua trung gian.
• Xem xét mục tiêu kinh doanh: Nếu mục tiêu là xây dựng chuỗi cung ứng lâu dài, thì bạn nên dần chuyển sang nhập khẩu trực tiếp.

Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về mảng xuất khẩu thì hãy xem thêm bài viết về hồ sơ chứng từ xuất hàng của Hiệp Phước Express.

Câu hỏi thường gặp về các hình thức nhập khẩu FAQ

Có những hình thức nhập khẩu nào phổ biến?
Hiện nay, các hình thức nhập khẩu phổ biến tại Việt Nam bao gồm: nhập khẩu trực tiếp, nhập khẩu ủy thác, nhập khẩu gián tiếp, nhập khẩu tại chỗ, nhập khẩu sản xuất, nhập khẩu hàng gia công…

Nhập khẩu trực tiếp và nhập khẩu ủy thác khác nhau như thế nào?

• Nhập khẩu trực tiếp giúp doanh nghiệp kiểm soát toàn bộ quy trình, nhưng đòi hỏi kinh nghiệm và nguồn lực.
• Nhập khẩu ủy thác giúp đơn giản hóa thủ tục, tiết kiệm thời gian, phù hợp với doanh nghiệp mới bắt đầu hoặc không có bộ phận xuất nhập khẩu riêng.

Doanh nghiệp nhỏ có nên nhập khẩu trực tiếp không?
Không nên, nếu chưa có đủ kiến thức và nhân lực chuyên môn. Với doanh nghiệp nhỏ, tốt hơn nên chọn nhập khẩu gián tiếp hoặc ủy thác nhập khẩu để đảm bảo an toàn, giảm rủi ro pháp lý và vận hành. Khi doanh nghiệp đã vững, có thể dần chuyển sang nhập khẩu trực tiếp để chủ động hơn trong chuỗi cung ứng.

Chi phí nhập khẩu ủy thác thường bao gồm những gì?
Chi phí nhập khẩu ủy thác thường gồm: Phí dịch vụ ủy thác (tính theo phần trăm trị giá đơn hàng hoặc gói cố định); chi phí vận chuyển quốc tế; chi phí thông quan, thuế và lệ phí hải quan; phụ phí logistics khác (nếu có).

Qua bài viết này, hy vọng bạn đã hiểu rõ các hình thức nhập khẩu phổ biến hiện nay, cùng với ưu nhược điểm, quy trình thực hiện và những lưu ý quan trọng trong lựa chọn phương án phù hợp. Hãy liên hệ ngay với Hiệp Phước Express cung cấp giải pháp xuất nhập khẩu hàng hóa và logistics trọn gói, hỗ trợ từ A-Z với chi phí minh bạch, rõ ràng.